Nieuwkoopse Plassen

De Nieuwkoopse plassen staan erom bekend dat er veel gedaan wordt aan natuurbehoud. Als je erheen vaart is een bezoekje aan het kleine natuurgebied De Haeck een must. We hebben op deze trip Gerdien Bos mee aan boord. Zij is een Wageningse biologe die werkt bij De Vlinderstichting.

Karakteristieken

• type vaartocht : rondje waarin de plassen zijn opgenomen
• kenmerken : uitzonderlijk natuurrijk gebied en af en toe smal vaarwater
• laagste vaste brug : 2m80, tenzij je beschikt over de code om de brug te bedienen
• diepgang : tot 1m50 zijn er geen noemenswaardige problemen te verwachten
• overige beperkingen : vergunningsgebied, snelheidsbeperking tot 6km/u

De tekst hiernaast omvat highlights uit het gelijknamige hoofdstuk van het boek 'Hollands water'. Zin in het hele verhaal en nog 44 andere hoofdstukken over vaargebieden en steden Ga naar de site of bekijk eerst het inkijkexemplaar!

© Pim van der Marel 2022

Oude Rijn

De eerste sluis van vandaag is de sluis Bodegraven in het hart van het dorp. We laten ons schutten en varen kalm door het dorp. Hoewel men altijd de inwoners van Gouda aanduidt als kaaskoppen, zou je dat ook met de Bodegravers kunnen doen : het dorp biedt plaats aan heel veel kaashandelaren. Als we het dorp verlaten, hebben we aan stuurboordzijde meteen het typerende landschap van Zuid-Holland : eindeloos weidegebied met koeien. Gerdien geniet ervan : ‘Die wolkenlucht zou zo van de schildersezel van Jacob van Ruisdael kunnen komen !’

Ziende

In Zwammerdam gaan we stuurboord uit de Ziende op, een smal vaarwater naar de Nieuwkoopse Plassen. De Ziende is één van de twee vaarwegen die je in Nieuwkoop brengen. De andere is de Kollesloot vanaf de Kromme Mijdrecht of de Grecht. Al heel snel op de Ziende moet je door de Ziendebrug, een van afstand bediende beweegbare brug. We varen er soepel onderdoor. Even daarna volgt de Ziendesluis, die je op het aanzienlijk lagere waterniveau van de Nieuwkoopse plassen brengt.  Als je dat nog niet digitaal gedaan hebt, koop je op de sluis een vaarvergunning voor het plassengebied. We slaan een paar kilometer verder af naar stuurboord en gaan de Elleboogvaart op. Tussen de bebossing en het riet wanen we ons alleen op de wereld. Korte tijd later bereiken we de Oude Vaart, die ons naar de eerste plas voert.

Nieuwkoop

De bekendste plassen voor de recreatievaart zijn de Zuideinderplas en de Noordeinderplas. Maar het gebied is veel groter. Het omvat eindeloze reeksen petgaten, plasjes, vaarten en sloten met daartussen legakkers, rietlanden, weilanden en drassige gebieden. Dit is het gevolg van de turfwinning, waaraan we deze plassen danken. Het gebied 'Nieuwkoopse Plassen & De Haeck' is ultimo 2013 aangewezen als Natura 2000-gebied. Bovendien is van de 1400 hectare natuurgebied ruim 1000 hectare in eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten. Dat heeft ertoe geleid dat de toch al beschermde natuur verantwoord wordt beheerd. Uiteraard zijn de bekende fluisterroutes hier in samenwerking met de vereniging tot stand gekomen. Gerdien neemt het met plezier waar : ''Aan alles om je heen kun je zien dat de natuur hier de ruimte krijgt !"

Plassen

We steken de Zuideinderplas schuin over in de richting van de Kwakelbrug. Dit is een zelfbedieningsbrug, voor het geval je kruiphoogte boven 2m80 ligt. Dan moet je wel – tegen betaling - de code hebben gekregen om het combinatieslot te openen. De Kwakelbrug ligt in het Oortjespad dat Nieuwkoop verbindt met het buurtschap De Meije. Het fiets- en wandelpad dankt zijn naam aan de tol (een oortje) die  vroeger voor een passage werd geheven. Na de brug gaan we bakboord uit de Gemeentevaart op. Deze vaart verbindt de Zuideinder- met de Noordeinderplas en is een kleine 3 km lang. Aan het eind van de luxe bebouwing langs de Gemeentevaart bereiken we de Noordeinderplas. Dit is een wat langgerekte plas die loopt van Nieuwkoop naar het plaatsje Noorden. Op de plas komen zo af en toe wat veenbonken omhoog. Die zijn dus niet altijd gemarkeerd en dat maakt het varen hier wat spannender. We steken de plas in de lengte over en zorgen ervoor uit de buurt te blijven van de veenbonken. Als we de plas af varen naar de Kadewetering hebben we aan bakboordzijde de legakkers van Noorden.

De Haeck

Op de Kadewetering zoeken we een ligplaats naast 'lusthof' De Haeck. Dit kleine natuurgebied is in 1933 aangekocht door een particulier die zorgde voor de aanplant en wat paden liet aanleggen. In het moerasbos groeien vooral berken en elzen. In het najaar staat het bekend als paddenstoelenparadijs. Het gebied is tegenwoordig eigendom van en in beheer bij de Vereniging Natuurmonumenten. Het is vrij toegankelijk en buitengewoon aangenaam om te wandelen.

Na ons uitstapje naar De Haeck maken we ons op om door de Slikkendammersluis te worden geschut. Vervolgens varen we via de Kollesloot naar de schutsluis Woerdense Verlaat. Deze sluis is ook het punt waar de Kromme Mijdrecht overgaat in de Grecht. We mijmeren wat na over de schitterende omgeving die we achter ons laten. Gerdien denkt dat dit alles te maken heeft met de focus op natuurbehoud. De pakweg 8 kilometer lange vaarweg glijdt ondertussen onverwacht snel onder ons door. Tevreden varen we na de Blokhuisbrug via de Oude Rijn weer terug naar de plaats waar we vanmorgen zijn vertrokken.

Nadere informatie over de Nieuwkoopse Plassen vind je in de vaarspecial 2022.