Linge

De Linge is populair bij motorbootvaarders. De wateralmanak typeert de rivier als landschappelijk fraai vaarwater. Door de dijken en de begroeiing is de Linge niet geschikt om er te zeilen. We gaan kijken waarom die motorboters er zo gek op zijn …

Kenmerken 

• type vaartocht : prachtige, door de Betuwe meanderende rivier 

• karakteristieken : prachtig natuurlandschap, charmante dorpen, enigszins ‘buitenlands’

• diepgang : 1m80

• laagste vaste brug : 4m94

• beperkingen : maximumsnelheid 9km/u, voorbij Leerdam 7.5. Nachtvaart niet overal toegestaan

• andere kenmerken : hèt gezicht van de Linge is molen ‘de Vlinder’

Aan de ‘toertochten per motorboot’ van deze website voegen we elke maand een toertocht toe, regelmatig ontleend aan het boek ‘Hollands water’. Wellicht doen wij je er een plezier mee op dit boek (300 pagina’s puur vaarplezier) te wijzen als een geslaagd cadeau.

Je kunt het hier bestellen. 

© Pim van der Marel 2024

Je komt op de Linge vanuit Gorinchem, dat aan de Boven-Merwede ligt. Ook wij komen van die Merwede.  Je kunt de Lingesluis nemen en dan kom je meteen in Gorinchems Lingehaven. Alternatief is de Grote Merwedesluis en daar laten we ons deze keer schutten. De wateralmanak raadt overigens het Kanaal van Steenenhoek aan om de drukke Merwede te vermijden. Dat is nogal een saaie vaarweg, maar die brengt je hier op hetzelfde punt. Uit de sluis staat de vaarweg naar de Linge zo duidelijk aangegeven dat zelfs buitenlanders er blindelings naar toe varen.

Buitenlands
Het begin van de rivier doet met onder meer een betoncentrale nog industrieel aan. Maar dat maakt al spoedig plaats voor fraai natuurlandschap. We passeren de jachthaven van het dorp Arkel die opvallend aantrekkelijk gesitueerd is in een soort van kom naast de dijk. Sowieso maakt de ligging van de rivier tussen relatief hoge dijken dat het - met een beetje goeie wil - een buitenlands aandoende aanblik biedt. We vragen ons hardop af of dat het zou kunnen zijn dat die motorboters trekt. Maar het zou ook de aanrader in de wateralmanak kunnen zijn : 'vooral in de bloesemtijd is de Linge zeer aan te bevelen'. We varen langs Spijk, een dorpje dat in de 15e eeuw nog een zogenoemde heerlijkheid was.  We varen door en stellen vast dat de Linge op de landelijke stukken een prachtige, natuurlijke rivier is We passeren de plaats Heukelum die eeuwenoud blijkt : onder de naam Ukele bestond het al voor het jaar 1000. 

Leerdam
We varen door en vinden de vaarweg tussen Heukelum en Leerdam onverminderd landelijk. Net als we ons af beginnen te vragen hoe ze hier het nieuwe geld van de oevers hebben weten te weren, komen we een prachtig optrekje tegen. We verlekkeren ons er even aan en krijgen sportieve neigingen van de bijbehorende, eigen tennisbanen. Daarna komen we door de  glasindustrie -waaraan Leerdam al eeuwen zijn bekendheid dankt - en passeren een overslagstation voor zand en grind. Al snel opent zich het zicht op de overgebleven en gerestaureerde stadsmuren van de Zuidwal. Het Kasteel van Leerdam is door de Spanjaarden verwoest in 1574. Op de plaats daarvan is in de 18e eeuw het Hofje van Mevrouw Van Aerden gebouwd. Het dak daarvan torent uit boven de stadsmuur en hetzelfde geldt voor de 13e-eeuwse toren van de grote kerk daarachter. 
 
Asperen
Vrijwel tegen Leerdam aan ligt Asperen. Met stadsrechten sinds 1314 en in de oudheid nog Romeinse bewoning is ook dit weer een stadje om van te watertanden. Maar wij hebben vooral oog voor het sluizencomplex. De sluizen liggen aan een soort van slingerweg en er liggen bruggen over op bijna  6 meter hoogte. Dat maakt dat de sluizen er massief en dus indrukwekkend uitzien. Ze dateren uit 1809 en zijn fraai gerestaureerd. Van oudsher waren ze ook nog uitgerust met waaiertechniek en speelden ze een rol in de Hollandse waterlinie, dus is het geen wonder dat het Rijksmonumenten zijn. We varen een paar extra rondjes om van deze bijzondere sluizen te genieten. Als we ze voldoende op ons hebben laten inwerken varen we er doorheen. 

Molen ‘de Vlinder'
Na Enspijk komen we tegenover het Landgoed Marienwaerdt molen ‘De Vlinder’ tegen. Het is niet alleen de mooiste molen van de Linge maar ook hèt gezicht ervan. De Vlinder is een ronde bakstenen korenmolen van het type stellingmolen. Voorgangers van de molen hebben er gestaan vanaf het jaar 1650 en zijn herhaalde malen uitgebrand. De huidige versie vindt zijn oorsprong in 1931, maar bevat een gietijzeren bovenas uit 1855. Al meer dan een halve eeuw is de molen eigendom van de stichting die zich heeft beijverd tot het behoud ervan, dus is het blijvend bestaan inmiddels verzekerd. De molen is open voor publiek op zaterdag.