Waarom een gedragscode en vertrouwenscontactpersoon essentieel zijn voor jouw watersportvereniging
Als verenigingsbestuurder van een watersportvereniging heb je veel verantwoordelijkheden. Je zorgt ervoor dat de vereniging soepel draait, organiseert activiteiten en zorgt voor de veiligheid en het welzijn van je leden. Het is niet alleen van belang om praktische zaken goed te regelen, maar ook om te zorgen voor een fijne, veilige en respectvolle sfeer binnen de vereniging. Dit is waar een gedragscode en de aanstelling van een vertrouwenscontactpersoon een cruciale rol spelen.
Misschien vraag je je af: waarom zou mijn vereniging deze stappen moeten zetten? Het klinkt als extra werk, en misschien denk je dat het niet nodig is of dat de vereniging wel zonder kan. Toch zijn het hebben van een gedragscode en het aanstellen van een VCP niet alleen verstandig, maar ook essentieel voor het creëren van een veilig sportomgeving/klimaat voor de leden. We helpen en ondersteunen je hierbij graag. In dit artikel vind je handvatten en kan je je inschrijven voor een Winter Webinar van het Watersportverbond over dit thema.
Het nut en de noodzaak van een Gedragscode
Een gedragscode is een document waarin duidelijke afspraken staan over welk gedrag we van elkaar verwachten en hoe leden zich ten opzichte van elkaar en van de vereniging gedragen. Het heeft als doel om een positieve, respectvolle en inclusieve cultuur te bevorderen. Dit lijkt misschien een formele en onnodige stap, maar niets is minder waar.
Waarom een gedragscode belangrijk is:
- Helpt bij het voorkomen van ongewenst gedrag: Door gedragsverwachtingen helder vast te leggen, geef je duidelijk aan wat wel en niet acceptabel is binnen de vereniging.
- Biedt duidelijkheid bij conflicten: Wanneer er zich problemen of conflicten voordoen, kan een gedragscode helpen bij het vinden van een eerlijke en transparante oplossing.
- Versterkt de reputatie van de vereniging: Een vereniging die bekendstaat om zijn fijne en respectvolle sfeer trekt niet alleen meer leden aan, maar versterkt ook het vertrouwen van bestaande leden en andere belanghebbenden.
Hoe maak je een gedragscode?
Het opstellen van een gedragscode hoeft niet moeilijk te zijn. Begin met het betrekken van je leden bij het proces. Denk bijvoorbeeld aan een brainstormsessie of een enquête om te achterhalen wat zij belangrijk vinden in het verenigingsklimaat. Zorg ervoor dat de gedragscode duidelijke regels en gedragingen bevat, zoals respect voor elkaar, integriteit, en het voorkomen van intimidatie of discriminatie. En communiceer de gedragscode zodat iedereen weet wat er van hem/haar wordt verwacht.
Het kan lastig zijn om een start te maken met de gedragscode. Je kunt als vereniging daarom gebruik maken van de gedragscode van het Watersportverbond. Daarnaast zijn er door Centrum Veilige Sport Nederland gedragscodes opgesteld;
Gedragscode voor functionarissen
Gedragscode voor instructeurs, trainers en coaches
Gedragscode voor sporters
Gedragscode voor officials
De Vertrouwenscontactpersoon: Een belangrijke schakel
De vertrouwenscontactpersoon (VCP) speelt een belangrijke rol bij het bieden van ondersteuning aan leden die te maken hebben met ongewenst gedrag, hoe klein of groot je vereniging ook is. Waar we mensen verenigen hebben we ook te maken met ongewenst gedrag. Een vertrouwenscontactpersoon is een laagdrempelig aanspreekpunt in je vereniging rondom sociale veiligheid. Iedereen op de vereniging kan met vragen, zorgen of mogelijke meldingen bij de vertrouwenscontactpersoon terecht. Een vertrouwenscontactpersoon biedt een luisterend oor, denkt mee en weet wat mogelijke vervolgstappen zouden kunnen zijn. Een vertrouwenscontactpersoon is geen hulpverlener, maar is wel een onmisbare schakel voor het opvolgen en voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.
Waarom een vertrouwenscontactpersoon noodzakelijk is:
- Toegankelijkheid voor leden: Leden moeten weten dat er altijd iemand is bij wie ze terecht kunnen als ze zich onveilig of onwelkom voelen.
- Vertrouwelijkheid en neutraliteit: De vertrouwenscontactpersoon zorgt ervoor dat klachten vertrouwelijk worden behandeld. Een vertrouwenspersoon stelt zich daarnaast onafhankelijk op.
- Proactief handelen: Een vertrouwenscontactpersoon kan ook helpen bij het signaleren van mogelijk ongewenst gedrag op de vereniging, waardoor potentiële problemen in een vroeg stadium bespreekbaar kunnen worden gemaakt en opgelost.
Opleiding
De vertrouwenscontactpersoon moet goed worden ondersteund en getraind, zodat deze zijn/haar rol goed kan vervullen. Verenigingen die lid zijn van het Watersportverbond kunnen (gratis) een vertrouwenscontactpersoon laten opleiden. Deze opleiding wordt aangeboden door NOC*NSF. De scholing bestaat uit een voorbereidende online module en één of twee bijeenkomsten. Na afloop van de scholing is de vertrouwenscontactpersoon in staat om bij te dragen aan een sociaal veilige omgeving op de vereniging. De vertrouwenscontactpersoon kan vertrouwelijke gesprekken voeren met zowel melder, beschuldigde, sportbond of het bestuur en de vertrouwenscontactpersoon weet hoe hij/zij adequaat moet reageren op mogelijke incidenten, vragen en twijfels. Lees meer over de opleiding of schrijf je direct in via deze link.
Tips voor het implementeren van een gedragscode en vertrouwenscontactpersoon
- Maak het bespreekbaar: Begin met een open gesprek binnen je bestuur en met je leden. Leg uit waarom het belangrijk is om een gedragscode te hebben en een vertrouwenscontactpersoon aan te stellen. Betrek ze bij het proces en laat zien dat dit bijdraagt aan een veilige, respectvolle omgeving.
- Communiceer helder: Zorg ervoor dat de gedragscode en de rol van de vertrouwenscontactpersoon goed gecommuniceerd worden naar alle leden. Wijd bijvoorbeeld een artikel in de nieuwsbrief aan dit onderwerp of organiseer een bijeenkomst waarin deze thema’s aan bod komen.
- Opleiding en training: Zorg ervoor dat de vertrouwenscontactpersoon goed getraind wordt en dat iedereen binnen de vereniging weet wie ze kunnen benaderen bij situaties waarbij sprake is van grensoverschrijdend gedrag.
- Maak het praktisch: Zorg ervoor dat zowel de gedragscode als de vertrouwenscontactpersoon gemakkelijk toegankelijk zijn voor alle leden. Plaats bijvoorbeeld de gedragscode op de website van de vereniging en zorg ervoor dat de vertrouwenscontactpersoon gemakkelijk te bereiken is.
- Blijf evalueren: Het is belangrijk om regelmatig te evalueren of de gedragscode en de vertrouwenscontactpersoon effectief zijn. Organiseer bijvoorbeeld een evaluatiemoment na een jaar om te kijken of er verbeterpunten zijn.
Winter Webinar van het Watersportverbond
Het Watersportverbond organiseert een Winter Webinar op 14 januari 2024. In dit interactieve webinar leer je alles over het opstellen van een gedragscode en hoe je een vertrouwenscontactpersoon effectief kunt aanstellen en ondersteunen binnen jouw vereniging. Dit is een uitstekende kans om meer te leren van experts en ervaringen van andere verenigingen te horen. Uiteraard zijn reeds aangestelde vertrouwenscontactpersonen van de vereniging van harte welkom.
Meld je hier aan.
