Uitspraak rechter in zaak windpark Borssele 

Watersportverbond blijft opkomen voor belangen watersporters op Noordzee

Donderdag 8 december vond de rechtszaak plaats inzake het beroep dat wij aantekenden tegen het besluit van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om de doorvaart van het windpark Borssele voor de recreatievaart te beperken tot een corridor. De uitspraak van de rechter werd vandaag bekend na meerdere momenten van uitstel.

Als vertegenwoordiger van de recreatievaart in Nederland bepleiten wij, in samenwerking met de Vereniging voor Beroepschartervaart (BBZ) en de Nederlandse Vereniging van Toerzeilers, omwille van de veiligheid juist een vrije doorvaart voor boten tot 24 meter.

Verdediging Ministerie

De Minister heeft, in afwijking van de Beleidsregel en de situatie in andere windparken, een verbod ingesteld op integrale vrije doorvaart in windenergiegebied Borssele. De Minister legt hieraan ten grondslag dat:

• De combinatie van vrije doorvaart en doorvaart in een passage die binnen Borssele zou ontstaan indien vrije doorvaart wordt toegestaan, onveilig is en dat doorvaart in alleen passages veiliger is.
• Borssele grenst aan Belgische windparken waardoor vanuit een oogpunt van uniformiteit en handhaafbaarheid aanvullend aanleiding bestaat om vrije doorvaart niet toe te staan.

Beroep Watersportverbond

Uit onderzoek blijkt echter dat vrije doorvaart niet onveilig is. De recreatievaart is erg afhankelijk van weersomstandigheden, wind- en stroomrichting en -sterkte. Ook speelt het type en de afmeting van het vaartuig mee. Iedere verschillende combinatie daarvan kan leiden tot een andere meest veilige route. Door de beperking van doorvaart door enkel corridors ontstaat een (potentieel) gevaarlijke situatie: grote en kleine boten met bijbehorende snelheden komen, ook bij het verlaten van de corridors, dichter bij elkaar.

Naast de veiligheid lijkt het besluit van de Minister weinig te zijn afgestemd met andere landen. De Deense, Duitse en Engelse windparken op de Noordzee worden immers wél opengesteld voor schepen. Alleen de Belgische parken zijn afgesloten.

Waarom zo belangrijk?

Het Watersportverbond is totaal niet tegen windenergie op water en zeker ook niet op de Noordzee. Wij moedigen de energietransitie juist aan. De toekomst van het klimaat en schoon water in het bijzonder is voor ons van groot belang.

Het Watersportverbond vindt het belangrijk dat de belangen van de recreatievaart en de watersport tijdig en zorgvuldig worden meegenomen bij het onderwerp windparken op water. Het Watersportverbond heeft daarom doorgepakt in deze zaak. De ontwikkeling van windparken op de Noordzee (en elders) zal nog een grote vlucht nemen. De Minister wil doorvaart alleen nog toestaan onder voorwaarden en in daarvoor aangewezen corridors. Deze beperking en de toename van het aantal windparken maken vrije doorvaart op grote delen van de Noordzee in de toekomst onmogelijk.

Uitspraak

Het oordeel van de rechter rond Borssele gaat hier niets aan veranderen. Hoewel de rechter het Watersportverbond in eerste instantie gelijk gaf dat de minister het besluit onvoldoende had onderbouwd, gaat de rechter mee in de nadere onderbouwing die de vertegenwoordiger van de minister gaf in het verweerschrift en tijdens de zitting. De vertegenwoordiger van de overheid gaf tijdens de Borssele zaak aan dat nieuwe beleidsmaatregelen in de maak zijn.

Hoe nu verder?

Het Watersportverbond is ervan overtuigd dat de belangen van de windenergie, medegebruik van de windparken en de watersporters elkaar niet in de weg hoeven te staan. Sterker nog: met goede afstemming en samenwerking versterken deze elkaar.

Met deze uitspraak is integrale doorvaart voorlopig van de baan in de windparken op het Nederlandse deel van de Noordzee. De argumentatie voor het afsluiten van de windparken is verschoven van scheepvaartveiligheid naar medegebruik. Dit betekent dat we met een meer getrapte aanpak de belangen van de zeegaande recreatievaart gaan behartigen. Met alleen hameren op integrale doorvaart zullen we niet veel bereiken en kansen missen.

De aanpak in stappen:

1) Integrale doorvaart
Verschillende rapporten geven aan dat de scheepvaartveiligheid gediend is met integrale doorvaart voor schepen tot 24 meter. Ervaring met 20 jaar integrale doorvaart, met name in het Verenigd Koninkrijk, aan dat er geen incidenten zijn met recreatievaart in windparken

We staan voor behoud van het recht op vrije navigatie op open zee. We zullen bij elke gelegenheid aangeven dat integrale doorvaart op termijn de juiste oplossing is (waar geen fysieke obstakels zijn door medegebruik). We willen dit nadrukkelijk op de agenda houden. Er wordt al gespeculeerd dat de verder weg gelegen windparken op termijn wellicht opengesteld kunnen worden als er meer duidelijkheid is over medegebruik.

2) Goed ontworpen doorvaartpassages
Als integrale doorvaart (vooralsnog) niet mogelijk is dan wensen we goed ontworpen doorvaartpassages op de juiste plaatsen. Op dit onderwerp wordt er wel degelijk geluisterd naar onze inbreng. Op grond van deze aanbevelingen heeft Rijkswaterstaat het ontwerp voor de doorvaartpassage Hollandse Kust Zuid vastgesteld en onlangs met het Noordzee-overleg (NZO) gedeeld. We hebben ook goed overleg met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de locatie en richting van doorvaartpassages in toekomstige windparken.

3) Medegebruik in windparken
Het benutten van windparken voor medegebruik (energie, voedsel en natuur) is de hoofdreden voor het afsluiten van de windparken voor doorvaart. We nemen deel aan het overleg rond medegebruik. Onze insteek is dat de ruimte in de windparken zo verkaveld moet worden dat fysieke obstakels (drijvende zonnepanelen, wierboerderijen, oester en mosselkweek e.d.) op een logische manier geclusterd worden zodat de resterende ruimte op termijn vrij blijft voor doorvaart.

4) Samenwerken
Om het bovenstaande te bereiken kijken we nadrukkelijk naar waar onze belangen samenvallen met die van andere partijen. De natuur- en milieuorganisaties (met name Stichting de Noordzee) hebben een krachtige stem in en zullen ijveren voor behoud van vrije ruimte.