Een groot aantal bruggen en sluizen in Nederland heeft dringend onderhoud nodig. Dat is onvermijdelijk. Zoveel is ook het Watersportverbond wel duidelijk. De overheid is begonnen met een inhaalslag om veel verouderde bruggen en sluizen te renoveren of te vervangen. Dit leidt onherroepelijk tot hinder voor watersporters. Om de overlast echter tot een minimum te beperken zit het Watersportverbond er bovenop. Door intensief mee te praten over de planning van de nodige werkzaamheden proberen we zoveel mogelijk stremmingen te voorkomen.
Veel bruggen en sluizen in Nederland – door Rijkswaterstaat vanwege het specifieke, vaak unieke karakter ervan overigens aangeduid als ‘kunstwerken’ - dateren van decennia geleden. De technische levensduur ervan is vaak beperkt tot pakweg 50 jaar, veel bruggen en sluizen in ons land naderen hun houdbaarheidsdatum of hebben deze al overschreden.
Mede doordat Nederland een van de drukst bevaren waterwegen én drukste wegennetwerken ter wereld heeft, worden bruggen en sluizen flink belast en treden regelmatig storingen op. Deze worden verergerd door achterstand in onderhoud, veranderende weersomstandigheden en allerhande technische problemen. Voor de vaak complexe technieken is gespecialiseerd onderhoudspersoneel nodig, hetgeen niet altijd direct beschikbaar is. Daarbovenop komen geplande renovatieprojecten.
Het Watersportverbond is zich terdege bewust van de problematiek, die watersporters flink kan hinderen. Juist daarom houden de regioteams van het Watersportverbond voortdurend contact met de beheerders van bruggen en sluizen in hun regio. Om leden te kunnen informeren, en zonodig alternatieve routes te suggereren, wordt aan overheden en instanties gevraagd om gepland onderhoud minstens anderhalf jaar van tevoren te communiceren.
Daarnaast – en dat is een heel belangrijk punt - vraagt het Watersportverbond aan betrokkenen om stremmingen en beperkingen van bedieningstijden zoveel mogelijk buiten het seizoen te plannen. Zodoende kan het noodzakelijke onderhoud wel worden verricht, maar heeft de watersporter er slechts beperkt hinder van. In sommige gevallen is onderhoud echter noodzakelijk in de zomer – bijvoorbeeld omdat bepaalde materialen in kouder weer niet goed hechten of drogen – en kan een hinderlijke stremming niet worden voorkomen. Meepraten over de planning en de uitwerking van de verschillende scenario’s levert vaak wel verlichting van de pijn op.
De bond is er ook scherp op dat, in het geval van zo’n noodzakelijke stremming (tijdens het vaarseizoen), wel een alternatieve route beschikbaar is. Het komt voor dat provincies bijvoorbeeld onvoldoende met elkaar communiceren over op handen zijnde renovaties, waardoor ook op de omvaarroute wordt gewerkt. Regioteams van het Watersportverbond weten geregeld dergelijke problemen voor watersporters te verzachten.
Er zijn ruim 8000 beweegbare bruggen in Nederland. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het beheer van slechts 167 van deze bruggen. De overige vallen onder verantwoordelijkheid van gemeenten, provincies en semi-overheidsinstellingen als Prorail en de waterschappen. Opmerkelijk genoeg zijn er letterlijk duizenden verschillende bruggen, slechts weinige zijn identiek. Dit maakt werkzaamheden vaak complex. Het Watersportverbond pleit ervoor dat, indien mogelijk, vaker voor identieke bruggen, met identieke techniek, wordt gekozen.
Omdat renovatie en onderhoud van veelal gedateerde bruggen onvermijdelijk is, en de komende jaren alleen maar in omvang zal toenemen, vindt het Watersportverbond het hoog tijd dat communicatie over stremmingen, incidenten, tijdelijk beperkte doorvaarhoogtes en onderhoud beter wordt. Waar weggebruikers kunnen terugvallen op ‘Van A naar Beter’ bestaat een dergelijk programma voor vaarweggebruikers niet. Het Watersportverbond heeft betrokken (overheids)instanties gevraagd om een dergelijk systeem ook voor vaarwegen op te tuigen. Zo kunnen watersporters beter anticiperen op vertragingen én ongemak en frustratie voorkomen. Uitvoerders van werkzaamheden moeten zich er bewust van zijn dat ze hun planning beter communiceren met de gebruikers van waterwegen.
Op vaarweginformatie.nl is weliswaar informatie te vinden - zoals de berichten aan de scheepsvaart -, maar deze wordt lang niet zo ‘hapklaar’ uitgeserveerd als op ‘Van A naar Beter’.
In afwachting van een optimaler programma communiceert het Watersportverbond hierbij (links naar) een aantal grote projecten die voor 2025 gepland zijn:
Grote projecten in 2025:
Sluizen Kornwerderzand (afrondende fase)
Bruggen in Ringvaart Haarlemmermeerpolder
Op de website van het Watersportverbond staat een specifieke pagina over vaarwegbeheer, stremmingen en bedieningstijden: Vaarwegbeheer - Watersportverbond | Watersportverbond
Er bestaat – velen van u zullen zich daar reeds bewust van zijn - bovendien een Basis Recreatie Toervaart Netwerk (BRTN): Basisvisie Recreatietoervaart Nederland 2020 – 2025 | Waterrecreatie Nederland Belangrijke routes voor pleziervaart zijn hier in kaart gebracht en gecategoriseerd. Alle overheidsinstanties die (een deel van) de routes beheren werken in het BRTN-overleg samen om de vaarwegen bevaarbaar te houden. Het Watersportverbond is in dat overleg vertegenwoordigd door Waterrecreatie Nederland.
Om de vaarroutes voor watersporters zoveel mogelijk bevaarbaar te houden, onderhoudt het Watersportverbond contacten op alle bestuurlijke niveaus. Zo is er het sectoroverleg van het Ministerie I&W, met de sector Watersport en -recreatie, het Basis Recreatietoervaart Netwerk-overleg, regionaal overleg over de Staande Mast Route en regionaal overleg met nautisch beheer van Rijkswaterstaat. Het Watersportverbond zit tevens in het bestuur van Waterrecreatie Nederland, het platform waar overheidsinstanties en de sector op dit dossier samenwerken. Daarnaast is er veel contact met beheerders van bruggen en sluizen.
