Wildwater kanovaren - een spectaculaire belevenis
Van adembenemende uitzichten tot spectaculair wildwater; als kanoër kun je vaak niet wachten om je boot in te stappen. Wat komt er allemaal bij kijken als je gaat wildwater kanovaren? Pieter Bekkers geeft ons een inkijkje.
Naam: Pieter Bekkers
Leeftijd: 65 Jaar
Werkt bij: Wildwaterschool.nl
Kano-discipline: Wildwater, opleider en instructeur
Actief kanoër sinds: 1978
Hoe ziet jouw vaste voorbereiding eruit bij een kanotocht?
Mijn vaste voorbereiding begint met het samenstellen van minimaal drie vaarders. Dan ben je als team het veiligst op pad. Ik heb twee verschillende voorbereidingen:
Voorbereiding 1 - Een rivier die goed bekend is bij ons en die we vaak varen in een seizoen
Deze heeft een kortere voorbereiding. Het is vaak routine, maar we moeten wel scherp blijven. De tijd en energie die we steken in de voorbereiding van een goed georganiseerde veilige tocht blijft zeer belangrijk. We bereiden voor:
- team samenstelling
- vervoer van de boten en het team naar de instapplaats en vanaf de uitstapplaats terug
- informeren naar de waterstanden
- kijken naar de weersvoorspellingen
- zorgen dat we alle persoonlijke- en team materialen op tijd klaar hebben liggen. Nooit last minute gedoe!
Voorbereiding 2 - Een rivier die nieuw is of een rivier waar we al een lange tijd niet meer geweest zijn.
Dit heeft meer voorbereiding nodig. We moeten hier niet op routine te werk gaan, maar uitgebreid de tocht voorbereiden en extra aandacht besteden aan:
- welke rivier gaat het worden
- mag deze rivier überhaupt bevaren worden op dag dat wij daar naar toe willen gaan
- hoe is de waterstand en waar komen we te weten wat laag / middel en hoog water is
- hoe komen we aan de juiste in- en uitstapplaatsen
- zijn er reviews geschreven over deze rivier
- hoe lang duurt de tocht i.v.m. eten en drinken,
- wat zijn de weersvoorspellingen voor die dag
- is er communicatie mogelijk op de rivier met een mobiel netwerk
- het is altijd belangrijk om bij iedere bevaring van een rivier / traject het thuisfront te laten weten waar je heengaat en ook aan te geven hoe laat je verwacht weer terug te zijn
Wat mag voor jou op het water absoluut niet ontbreken?
We moeten altijd alle spullen die we meenemen vooraf goed controleren en het moet voldoen aan alle geldende eisen qua veiligheidssystemen.
- Vanzelfsprekend een eigen wildwateruitrusting die voldoet de eisen bij het varen van het wildwaterniveau van de rivier waarvoor we kiezen. O.a. goede en gekeurde helm & zwemvest, mes en fluitje
- We nemen dan extra nog mee: een gecontroleerde (!) EHBO-set, werplijnen, reddings-takelsets, deelbare (reserve) peddel(s)
- voldoende drinken en mogelijk eten
- communicatiemiddelen
Wat is het meest angstige/gevaarlijke moment dat je zelf op het water hebt meegemaakt?
In 1996 voeren we in Argentinië een kloof in, op de rivier de Manso (omgeving Bariloche). Vooraf wisten we dat hij eraan zou komen (rivierbeschrijving uit een boekje), maar wáár deze kloof begon wisten we niet precies. Ik voer met een andere instructeur voorop en zag de kloof. We hebben ieder één kant gekozen om keerwater te varen zodat we de groep van zeven medevaarders op tijd naar het keerwater konden dirigeren. Helaas kon één van de vaarders het keerwater niet halen en voer de kloof in.
Uit de beschrijving wisten we dat op het einde van deze 200 meter-lange kloof een (volledige over de breedte) wals-passage zat die moeilijk te bevaren en zeker te beveiligen was. Vooraf hebben we deze kloof met het team besproken en men wist dat deze passage zou komen, maar toch is er één persoon wellicht zenuwachtig geworden en heeft hij daardoor het keerwater gemist.
De andere instructeur en ik wisten op dat moment dat het niet goed was. We zijn aan beide kanten uitgestapt om zo snel mogelijk via de bamboe-versperringen stroomafwaarts naar deze passage te kruipen en te rennen maar helaas; de desbetreffende persoon lag al in de wals. Hij kon het redelijk lang volhouden met een hoge steun, maar uiteindelijk moest hij toch opgeven. Wij konden geen hulp verlenen vanuit onze positie omdat we aan beide kanten op een vrij grote hoogte stonden.
Het geluk was dat de vaarder uit zijn boot gegaan was, maar helaas was dat niet zonder gevolgen. Bij deze actie had hij zijn knie zeer ernstig verdraaid en naar later bleek had hij zijn kruisbanden serieus beschadigd. Hij kon gelukkig nog zwemmend aan de kant komen en zijn boot spoelde 400 meter verder aan wal. Wij zagen dit van bovenaf allemaal gebeuren zodat we toch met een redelijk gerust gevoel terug naar het team konden gaan om ze op te halen. We zijn vervolgens allemaal lopend stroomafwaarts gegaan (hebben de kloof dus niet gevaren) en zodra we weer konden instappen zijn we zo snel mogelijk naar de geblesseerde persoon gegaan.
Maar toen kwam het volgende probleem waar we vooraf ook van op de hoogte waren: aan het einde van de rivier was een groot meer en daar moesten we nog 5 km overheen varen voordat we bij de auto kwamen die we daar geparkeerd hadden.
De geblesseerde persoon had ontzettend veel pijn maar heeft nog tot het meer zelf kunnen varen. Hij had geen andere keus. Een geluk was dat er twee vissers in de monding van de Manso rivier waren. Zij hadden een motorboot en waren bereid om de geblesseerde vaarder naar de auto te brengen.
We hebben de persoon zelf naar het ziekenhuis in Bariloche kunnen brengen waar de foto’s van zijn knie aangaven dat de kruisbanden ernstig opgerekt waren. Helaas kwam er voor hem hierdoor een einde kwam aan het kajakken tijdens deze wildwater Kajak Experience in Chili en Argentinië.
Hoe heb je de situatie aangepakt? Had dit moment voorkomen kunnen worden?
We hebben de situatie niet echt voor 100% onder controle gehad. We hebben zeer veel geluk gehad dat de desbetreffende persoon met zelfredzaamheid aan de kant is gekomen. Dit had zeker voorkomen kunnen worden als we veel alerter waren geweest en wellicht geweten hadden waar de kloof begon. Nu is alles veel gemakkelijker. Alles staat op internet en social media, dus een tochtvoorbereiding kan veel gedetailleerder en dus ook veiliger gemaakt worden.
Waar denk jij dat kanoërs zich nog te weinig van bewust zijn?
De gevaren op wildwater nemen toe naarmate de wildwatergraad hoger wordt. Men denkt tegenwoordig dat als je start op Wildwaterniveau II (WW II), je zeer snel de stap kan maken naar WW III en het liefst zo snel mogelijk door naar niveau IV. Maar vergeet niet dat de afstraffing op WW II minimaal zal zijn. Op niveau III en IV-V kan men een serieuze afstraffing krijgen bij zwempartijen, of een verkeerde inschatting van een te varen rivier of passage. De persoon met de minste ervaring / minste eigenvaardigheid bepaalt welk niveau een team kan gaan varen. Schat het nooit te hoog in. De veiligheid komt dan echt in gevaar en dat wil je niet. Neem altijd een instructeur mee met méér ervaring dan het niveau van wildwater wat je gaat varen. Dit helpt zeer zeker bij de veiligheid.
Welke tip(s) wil je nog graag meegeven aan andere kanoërs?
Ga altijd met minimaal drie personen het water op en bereid je tocht op een nieuwe rivier altijd erg goed en uitgebreid voor. Als er iets zou gebeuren, dan kan één persoon bij het slachtoffer blijven terwijl de andere persoon hulp haalt. Met drie personen heb je ook meer mogelijkheden m.b.t. verkenning, afzekeren van passages, etc.
Laat je niet door anderen beïnvloeden om te bepalen welk traject of welke rivier je gaat varen. Je doet het voor jezelf en niet voor het aanzien naar andere mensen toe. Social media is leuk, maar niet het belangrijkste!
