200 jaar Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM)

Van roeireddingsboten naar hypermoderne schepen

In 2024 bestaat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) 200 jaar. Vanaf 11 november 2023 start een jubileumjaar vol activiteiten, evenementen en campagnes voor vrijwilligers, donateurs en het algemeen publiek. Dit bijzondere jaar staat in het teken van terugkijken op 200 jaar reddingtraditie en vooruitkijken: wat zijn de innovaties en uitdagingen in de komende 200 jaar? Waarin het belangrijkste doel is en blijft: het redden en voorkomen van slachtoffers op zee én het ruime binnenwater.

Er is veel veranderd sinds 1824: van roeireddingboten naar hypermoderne schepen en van reddingvesten van kurk naar speciale overlevingspakken. Wat altijd hetzelfde is gebleven is dat KNRM'ers het werk geheel kosteloos en vrijwillig doen. Sinds de oprichting van KNRM zijn er meer dan 30.000 vrijwilligers betrokken geweest bij de KNRM.

“Het is ongelofelijk hoe de operatie is veranderd: toen ik in 1973 op mijn 16e betrokken raakte bij de Redding Maatschappij gingen we nog te werk met een simpel kompas.” vertelt oud-redder op Schiermonnikoog, Gert-Jan Klontje (66). “Ik kan mij nog een reddingsactie uit oktober 2006 herinneren met windkracht 10 tot 11, een klipper moest het anker afsnijden en er knapte ook een mast waardoor het schip onbestuurbaar werd. De omstandigheden waren ronduit woest.

Tegelijkertijd kregen we een melding van een cementtanker zwaar in de problemen. Omdat wij al bezig waren, schoten onze collega’s van Ameland te hulp. Terwijl wij nog bezig waren met de klipper richting Lauwersoog, verloor de Kustwacht het contact met de KNRM-collega’s van Ameland: zij waren drie keer over de kop geslagen bij die cementtanker. Dan word je heel stil. Wonder boven wonder waren zij op eigen kracht in de geul richting Lauwersoog gekomen. Ze werden uiteindelijk veilig aangetroffen, wat veel vertrouwen gaf. Zelfs als een reddingboot omslaat, blijven materieel en de mensen veilig!”

Na 47 jaar KNRM is hij optimistisch over de toekomst: “Wij begonnen met 12 man op Schiermonnikoog en navigeerden met een kompas. Nu is het modernste materieel ter beschikking en zijn er ruim 30 redders op het eiland: jonge vrouwen, mannen, dokters, leraren: zovelen voelen zich verbonden met de KNRM: dat is fantastisch. Ik zeg altijd: Wil je mensen helpen, hou je van water én wil je avontuur beleven? Word dan vrijwilliger bij de KNRM, of donateur natuurlijk”.

De KNRM opereert al sinds haar oprichting in 1824 bewust zonder steun van de overheid en kan haar werk doen dankzij donateurs, nalatenschappen en giften. Op dit moment zijn er 1.400 vrijwilligers verbonden aan de KNRM.

© Buro Binnen

Programma jubileumjaar KNRM 200 jaar

Het jubileumjaar wordt gebruikt om meer bekendheid te geven aan het werk van de KNRM in al haar facetten. “Van de Search and Rescue (SAR) op 45 reddingstations, de kusthulpverlening, de strandbewaking op de Friese Waddeneilanden door onze lifeguards en de wereldwijde medische adviezen aan zeevarenden door onze Radio Medische Dienst. Als meer Nederlanders donateur worden of op andere manieren het reddingswerk steunen, kan de KNRM ook in de toekomst mensen en dieren in nood blijven helpen en redden. Zo blijven we ook de komende 200 jaar, op een veilige manier, het land van water", aldus Jacob Tas, directeur van de KNRM.

Het jubileumjaar loopt van 11 november 2023 tot 11 november 2024, de officiële verjaardag van de KNRM. Het overkoepelende thema is 'omringd door het verleden, op weg naar de toekomst'.

Historie KNRM

Tot in 1824 bestond er langs de Nederlandse kust geen reddingsorganisatie. Een initiatief waarbij de Nederlandse staat in 1809 roeireddingboten ter beschikking stelde, liep op niks uit door gebrek aan lokale motivatie en toezicht. Een noodlottige reddingsactie door een aantal kustbewoners van Huisduinen in 1824 veranderde alles. Het was de aanleiding voor een particulier initiatief een zelfstandige reddingsorganisatie op te richten. Met steun van particulieren en rederijen werd de basis gelegd voor wat nu nog steeds het succes bepaalt van de KNRM: vrijwillige bemanningen, kosteloze hulp, zonder overheidssteun en maximaal gericht op de veiligheid aan boord van de reddingboten, al 200 jaar lang.